niedziela, 25 grudnia 2016

Sklepik z marzeniami - Stephen King

Święta (i nie tylko) dają niepowtarzalną możliwość, by delektować się klasyką literatury. W Polsce Empik działa zgodnie z hasłem - im bliżej świąt, tym starsze książki w sprzedaży. Dzisiaj więc rzecz o "Sklepiku z marzeniami".

Dlaczego właśnie ta książka? Lubię ją, bo jest częścią świata Stephena Kinga. Świata, w którym centralne miejsce zajmuje Castle Rock - miejscowość podobna do mojego rodzinnego Wejherowa. To właśnie tam grasował zły pies ("Cujo") oraz wydarzały się tajemnicze rzeczy ("Strefa śmierci"). Powtarzają się bohaterowie, motywy i zwroty. Rzecz najważniejsza - pokazuje, jak słaba jest ludzka natura w obliczu najgorszego zła.

Kiedy nikomu nieznany Leland Gaunt otwiera tytułowy sklepik początkowo ludzie mają obawy. Jednak kiedy mroczny właściciel zaczyna spełniać ich marzenia - do nowego kościoła zaczynają przychodzić tłumy. W zamian za pamiątkę związaną z baseballem bohaterowie mają płatać coraz gorsze figle przyjaciołom. Napięcie zaczyna rosnąć - podobnie jak liczba straszniejszych czynów mieszkańców. Kim jest tajemniczy przybysz i dlaczego zamierza zniszczyć miasto?


Stephen King w "Sklepiku z marzeniami" pokazuje, że oprócz pisania dla pieniędzy umie w swojej twórczości zastanawiać się nad wątłą kondycją człowieka, który w różnych okolicznościach zachowuje się różnie. Poziom odczłowieczenia i zostawienia wartości dla chwilowych uciech jest niestety odwrotnie proporcjonalny do czynów godnych naśladowania.

Warto przeczytać.

sobota, 24 grudnia 2016

Hygge - klucz do szczęścia?

Według amerykańskich naukowców Duńczycy to najszczęśliwsza nacja świata. Dlaczego? Bo "Hygge" - słówko, które robi furorę także w Polsce. Czy u nas się przyjmie? Czy może jesteśmy skazani na szczęście od dawna?


Według autorki wszyscy "hygge" czujemy. Czy to podczas leżenia na kanapie w ulubione pozycji czy w trakcie lektury dobrej książki. To moment w trakcie przygotowywania posiłków (może być owsianka lub coś bardziej wykwintnego) albo też podczas spotkań rodzinno-sąsiedzkich.

Niestety - pomimo wielu prób - mi nie udało się uchwycić "prostego" duńskiego przepisu na szczęśliwe chwile (wyjątek - picie sznapsa). Duńczycy mają - czego autorka nie pomija - najlepszy socjal w Europie. Państwo opiekuńcze powoduje, że ludzie mogą skupić się na wyższych celach niż zaspokajanie podstawowych potrzeb. Więc tworzą i odnajdują "hygge" wszędzie tam, gdzie się znajdują. W ogóle to ciekawy naród, bo nie widać u nich oznak polskiego narzekania czy ciągłego dążenia do konfliktu. U Duńczyków wigilia wygląda pewnie tak, jak każdy z pozostałych dni w roku. Szczęśliwie, uroczyście i pięknie - po prostu pięknie.

Z drugiej jednak strony myślę, że gdybyśmy się postarali - jako Polaki niecebulaki - to nie potrzebne byłoby nam żadne obce "hygge". Nikt nie musiałby spędzać wigilii w Sejmie, żaden kot nie wzbudzałby tyle nienawiści co jego właściciel, a wszyscy zarabialiby godnie i dużo - zupełnie jak opisuje to Michał Szafrański. Nawet długie kolejki i zakupoholizm przedświąteczny, w którym zapomina się o pewnym chrześcijańskim proroku nie wyprowadzałby nas z równowagi. Po prostu "spoko luz".

Czego sobie i Państwu życzę.

Hygge. Duńska sztuka szczęścia. Tourell Soderberg Marie. Wydawnictwo Insignis

piątek, 23 grudnia 2016

Sztorm stulecia - Stephen King

Stephen King jako scenarzysta jest porównywalnie tak samo płodny jak autor książek. Wyprodukowany przez telewizję ABC doczekał się również wersji papierowej wydanej przez Pocket Books (w Polsce wydało go wydawnictwo Prószyński i s-ka).


Powieść "Sztorm stulecia" chodziła za nim dłużej niż inne opowieści. Także jej wyrazistość oraz szczegóły powstania są mroczniejsze niż inne: Zazwyczaj – powiedzmy trzy czy cztery razy na pięć – wiem, w jakiej sytuacji przyszedł mi do głowy pomysł na opowieść; wiem, jaki splot wydarzeń (zwykle prozaicznych) dał historii początek (…) Czasem jednak nie potrafię sobie przypomnieć, co doprowadziło do powstania konkretnej powieści lub opowiadania (…) początkiem „Sztormu stulecia” była scena więzienna: mężczyzna, tym razem biały, siedzi na pryczy, opierając o nią pięty i trzymając ręce na podciągniętych kolanach – i patrzy przed siebie bez zmrużenia powiek. Nie był to łagodny i dobry człowiek, jakim okazał się John Coffey w „Zielonej mili”, lecz wyjątkowo zły. Może nawet w ogóle nie był człowiekiem.Ilekroć wracałem do niego myślą – jadąc samochodem, siedząc u okulisty i czekając, aż wpuści mi krople do oczu, albo, co gorsza, leżąc w łóżku przy zgaszonym świetle – wydawał mi się jeszcze straszniejszy. Wciąż po prostu siedział bez ruchu na pryczy, ale był straszniejszy. Wydawał się mniej człowiekiem, a bardziej... tym, kim był naprawdę...

Opowieść o małej społeczności, wspólnoty, która staje przed dużym wyzwaniem jest znakiem rozpoznawczym prozy pisarza z Nowej Anglii. Zastanawia się King pisząc we wstępie – Czy słowo „wspólnota” zawsze brzmi pokrzepiająco, czy czasem potrafi zmrozić krew w żyłach? Właśnie wtedy wyobrażałem sobie żonę Mike'a Andersona, która przytula męża, szepcząc równocześnie do ucha: „Spraw, żeby [Linoge] miał wypadek”. Ciarki mnie przeszły! Wiedziałem już, że muszę przynajmniej spróbować spisać tę opowieść.

Pomysł na mini – serial wydał się pisarzowi tak dobry, że uruchomił swoje znajomości. Historia była za długa na film kinowy, lecz sądziłem, że mam na to sposób. Pamiętałem, jak wspaniale układała mi się współpraca z ABC, której dostarczyłem materiał (a czasem gotowe scenariusze) do kilku tak zwanych miniseriali cieszących się całkiem niezłą oglądalnością. Skontaktowałem się z Markiem Carlinerem (producentem nowej wersji „Lśnienia”) i Maurą Dunbar (która od początku lat 90. jest moim konsultantem do spraw artystycznych w ABC). Zapytałem obojga, czy zamiast adaptacją istniejącej książki byliby zainteresowani powieścią stworzoną wyłącznie dla telewizji. Przytaknęli niemal bez namysły, a gdy skończyłem trzy dwugodzinne scenariusze zamieszczone w tym tomie, bez żadnych ingerencji w treść bez wahań i kaprysów producentów, wszedł w fazę produkcji i realizacji.

Co więc zobaczyć możemy na ekranie? Nad małą wysepką w stanie Maine zwaną Little Tall (pojawia się ona także w Dolores Clairborne) przechodzi burza śnieżna. Ludzie, odcięci od świata muszą stawić czoła swoim lękom, a także tajemniczemu przybyszowi, który każe nazywać siebie Linoge.

Zaczynają się dziać dziwne rzeczy, dochodzi do okrutnych zbrodni. Ludzie, coraz bardziej przerażeni i zniewoleni poznają oblicze zła, którego wcieleniem jest zagadkowy przybysz. Okazuje się, że po przestawieniu liter w jego imieniu powstaje przerażające słowo Legion, oznaczające demona. Zły duch, a właściwie jego zmaterializowana postać, odejdzie tylko wtedy, kiedy otrzyma to czego pragnie. A chce dziecka – jednego, którego pragnie wychować na swojego następcę.

Zarówno krajobraz, który widzimy jak i miasteczko od razu każą nam mniemać, że będzie się działo coś strasznego. To zupełnie tak, jakbyśmy czytali H. P. Lovecrafta, który w swoim opowiadaniu tak przedstawia jedno z miast: Na widok nieskończenie długich ulic, świecących obłędną pustką i śmiercią i na myśl o ciągnących się bezkreśnie, spowitych mrokiem mieszkaniach, które wypełniały pajęczyny i wspomnienia, którymi zawładnęło teraz robactwo, ogarniał człowieka lęk i odraza, i chyba nawet najwymyślniejsza filozofia nie byłaby w stanie im się oprzeć.

Wydaje mi się, że w Little Tal mamy również od początku lęk i odrazę. Lęk przed ujawnieniem grzesznych spraw trawiących mieszkańców miasteczka. Narkotyki, zdrady, oszustwa – to tylko niektóre z uczuć, jakie wychodzą na jaw przez działanie Legiona. Ten z postaci, którą znamy z Ewangelii św. Łukasza (A Jezus zapytał go: Jak ci na imię? On odpowiedział: Legion, bo wiele złych duchów weszło w niego.) zmienia się w sędziego, który każe na złe czyny.

Postać ta w sztuce nie została przecież wprowadzona przez Stephena Kinga. Wymienić należy tu film Egzorcyzmy Emili Rose, czy Legion, które realizują w pełni mit złego i mocnego demona. King jakby go osłabił – jest oczywiście śmierć starszej pani zabitej na początku oraz zmuszanie mieszkańców do popełniania krwawych mordów – jednak główny akcent czynienia zła spływa na ludzi. To oni są winni temu, że w Little Tall miejsce ma sztorm stulecia i wszystkie zdarzenia z nim związane.

Może to jednak nie miało tak być? Może Linogue miał być zły do szpiku kości, a ludzie to ofiary? A wszystkiemu winna cenzura telewizyjna? Czytamy we wstępie: Nie udało mi się uniknąć kłopotów. Główną wadą pracy dla ogólnokrajowej telewizji jest problem cenzury (ABC to sieć, która nadal dysponuje bronią nazywaną „działem przestrzegania norm"; redaktorzy czytają scenariusz i mówią, czego „absolutnie nie można pokazywać w amerykańskich salonach"). Zażarcie walczyłem z tymi zakazami podczas pracy nad „Bastionem" (ludność całego świata krztusi się na śmierć własnym katarem) „Lśnieniem" (utalentowany, lecz wyraźnie niezrównoważony młody pisarz bije żonę do nieprzytomności młotkiem do gry w krokieta, a potem próbuje tym samym narzędziem zatłuc syna) i była to niewątpliwie najgorsza strona całego przedsięwzięcia, porównywalna z chińskim zwyczajem krępowania stóp.

Prezentowana przeze mnie opowieść Kinga w swojej scenariuszowej formie podobna jest do innych jego przewodnich motywów. Pomysł społeczności, która musi zmierzyć się z problemem/ami nie jest nowy. Niech za przykład posłuży nam Sklepik z marzeniami. Tu podobnie jak w Sztormie stulecia, główną postacią jest konstabl, który może albo przerwać złą passę albo doprowadzić do ostatecznego upadku małej osady. W kolejnej, technicznie słabej powieści, Dolores Claiborn widać, że społeczność potrafi trzymać się razem i nie ujawniać szczegółów ze swojego życia. Podobnie zresztą w Miasteczku Salem, gdzie również przedstawiciel władzy policyjnej musi uratować swoich „podopiecznych” z rąk wampira.

Podobne jest również miasteczko – typowe dla Nowej Anglii z ładnymi domkami, który każdy wygląda podobnie. Pozornie spokojne i bezpieczne, położone nad morzem staje się nagle piekłem na ziemi. Zło, którego nikt nie widział zaktywizowało się i dało nieźle w kość mieszkańcom. Najlepsze jest jednak to, że po zakończeniu całej historii oni, na wzór sycylijskiej mafii, wpadają w zmowę milczenia. Żyją tak, jakby się nic nie stało.

środa, 21 grudnia 2016

HTML i CSS - zaprojektuj i zbuduj witrynę WWW

Wiadomo, że wszyscy kiedyś umrzemy. To hasło przyświeca i oświeca moją drogę jaśniej niż bożonarodzeniowa gwiazdka. Dlatego czasem warto ruszyć szare komórki i ... zbudować witrynę www.

Umiejętność projektowania i budowania stron WWW jest obecnie bardzo ceniona - mawiają różni ludzie. Nawet jeśli operujemy w bloggerze czy wordpressie znajomość tego ustrojstwa potrafi być przydatna. Jak bowiem wstawić reklamę, na której można zarabiać tak, by nie rozwalić strony? Albo dodać specjalnie przygotowane tło, które będzie wyróżniać nas w serwisie, którego opiekunem jest google? Zresztą każdy chcący uprawiać sport zwany blogowaniem wie, że bez HTML ani rusz!

Autor dołożył wszelkich starań, aby sprawić, by coś co nazywamy "HTML w weekend" nabrało nowego wymiaru. Ilość połączeń zdjęć z jasnym tekstem, boldów z kursywami oraz ogromną masą przykładów sprawiają, że łza się w oku kręci. Tajniki składni HTML, CSS3 i innych pojęć dla humanistów obcych i niezrozumiałych nabierają nowego znaczenia.

Struktury, listy, łącza, obrazy, tabele i układy są realnie do opanowania. Bez pomocy zamkniętych umysłów technicznych śmigam więc pomiędzy selektorami klasy, a selektorem elementu potomnego. Nie błądzę gdzieś w odmętach none, underline czy blink.

Piękna sprawa. Nie tylko na Wigilię i dalsze święta.


Kup tutaj

wtorek, 13 grudnia 2016

Piękny styl. Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku

Pisanie nigdy nie było sprawą łatwą. Czy myślicie, że Proust słowa układał jak mistrz kostkę rubika? Albo, że "Mistrz i Małgorzata" to wynik przypadku i szczęścia Bułhakowa? Steven Pinker w swojej książce pokazuje, że aby tworzyć rzeczy wartościowe trzeba popracować - nad stylem.

"Piękny styl. Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku" to ciekawa propozycja dla tych, którzy wierzą jeszcze w siłę literatury. Dla tych, którzy chcą, żeby nadal ukazywało się coś ciekawego. Dla tych, którzy uważają, że to nie internet niszczy słowa, zdania i akapity. Przepraszam - Steven Pinker uważa, że te ostatnie nie istnieją.

Wielu recenzentów zwraca uwagę na fakt, iż pojawił się na rynku nowy, lepszy podręcznik dla chcących pisać jak Stephen King i Adam Mickiewicz w jednym. Jeśli nie umiesz pisać a lepiej rozwiązujesz całki - zostań przy całkach. Jeśli zostałeś niedawno zatrudniony i piszesz newsy w Polskiej Agencji Prasowej, które potem wszyscy muszą drukować - zostań w PAP-ie.

Pinker - w przeciwieństwie do Jezusa - nie zbawi wszystkich marzących o karierze pisarza. W "Pięknym stylu" znajdują się pomysły na szlifowanie diamentów. Jeśli nie czujesz w sobie iskry - korzystaj z innych książek o pisaniu.

Co w "Pięknym stuly" podoba mi się najbardziej? Porównywanie tekstu do drzewa jest jedną z lepszych metafor pozwalających powalczyć o tytułowy styl. Powtarzam - jeśli ktoś uważa, że pisze świetnie - nie powinien tej książki czytać. Autor podsuwa pomysły, rozwiązania i idee do wykorzystania podczas literackiej pracy. Pisze między innymi: "Najpierw temat, potem komentarz. Najpierw znane, potem nowe." To tylko jedno z wielu twierdzeń do przerobienia dla odbiorcy chcącego piąć się po szczeblach stylu - pięknego stylu.

Tylko dla ludzi myślących!



poniedziałek, 12 grudnia 2016

Paradoks szympansa

Bez względu na to czy wierzymy w Teorię Ewolucji, Wielkie Wybuchy czy Boga Ojca profesor Steve Peters pisząc "Paradoks szympansa" ma całkowitą rację. Dwoista natura ludzi dzieli się na człowieka i szympansa właśnie. Stąd nasze kłopoty, pragnienia, sukcesy i porażki.

Na czym polega pomysł autora? Dowiadujemy się więc, że umysł psychologiczny tworzą trzy struktury mózgu - człowiek, szympans i komputer. Szympans to zaplecze emocjonalne. Komputer to miejsce przechowywania danych. Musisz nauczyć się zachować dystans od emocji.


Ja rozumiem to tak - każdy ma w sobie wredną małpę, która bierze górę w sytuacjach stresowych, gniewie, furii etc. Człowiek, który myśli racjonalnie jest wtedy na dalszym planie. Zamiast spokojnie i logicznie pomyśleć - na zewnątrz słychać tylko "uh, uh, uh" wykrzykiwane przez kolejnego szympansa. Dlaczego wszyscy myślą o mnie źle? Czemu nie mogę przestać się przejadać? Co sprawia, że nie umiem dochować wierności? To tylko mała część pytań, na które autor odpowiada przekonująco i jasno. Problemem jest wspomniana małpa - maszyna emocjonalna, która myśli niezależnie od nas. Nie jest ani dobra, ani zła - jest jednak przyczyną wielu problemów.

Poprzez kolejne rozdziały czytelnik zmierza od podzielonej planety, poprzez planetę prawdziwego świata aż do upragnionej krainy szczęścia. Oczywiście droga ta nie należy do łatwych ani szybkich. Powoli acz skutecznie przemieszczamy się w stronę, na której powinien być każdy z nas. Niektórzy to rozumieją i we wspomnianej krainie są, inni do końca życia będą zadręczać się lub wybuchać agresywnie mając byle jakie problemy.

Autor podsuwa ciekawe rozwiązania niektórych problemów oraz sposoby rozwoju osobowości zgodne z twierdzeniem książki, która ma sprawić, że jakość naszego duchowego (czytaj: psychologicznego) życia wzrośnie.

Czego sobie i Państwu życzę!

"Paradoks szympansa", Steve Peters, www.samosedno.com.pl



niedziela, 11 grudnia 2016

Błądzą wszyscy - ale nie ja










Zygmunt Freu twierdził, że u wszystkich mężczyzn występuje pierwotny lęk przed kastracją. Okazuje się jednak, że mistrz psychoanalizy błądził o czym przekonują Carol Tavris wraz z Elliot Aronson.