Co zamiast Wejhera? Czyli rzecz o cesarzu Prus

Dzisiaj na Placu w Wejherowie stoi pomnik założyciela miasta - Jakuba Wejhera. Mało kto jednak wie, że kiedyś stał tam monument Wilhelma II Wielkiego.

Kim był Wilhelm II Wielki?

Wilhelm II Wielki był królem Prus i cesarzem Niemiec. Król od razu okazuje się wytrawnym graczem politycznym, którego celem staje się rozbudowanie potęgi Prus. To właśnie ojciec Fryderyka, Fryderyk Wilhelm I zaszczepił w Prusach ducha militaryzmu. Jego syn tego ducha udoskonalił, przebudował państwo, zerwał z zasadami legalizmu w polityce zewnętrznej.

Fryderyk II uważał, że celem państwa jest podbój. Założenie to doskonale realizował będąc jednym z inicjatorów rozbiorów Polski - mówił w Polskim Radiu doktor Jan Sałkowski.

Kiedy powstał pomnik Wilhema II Wielkiego?

Pomnik stał w Wejherowie przez prawie 30 lat. Inicjatorami jego postawienia byli Eduard Weikusat wraz z pruskim Związkiem Wojowników. Według relacji Reginy Osowickiej pomnik wykonano w Berlinie. Na cokole stała postać naturalnej wielkości. Na cokole miały znajdować się tablice wielbiące zarówno cesarza jak i wszystkich wojennych bohaterów.


Odsłonięcie pomnika odbyło się 25 czerwca 1983 roku.Odbyła się duża uroczystość, w której udział wzięły delegacje z pomorza. Grały orkiestry, a według relacji Reginy Osowickiej, pompatycznym przemówieniom i wielkomocarstwowym okrzykom nie było końca.

W którym roku zniknął pomnik z wejherowskiego rynku?  

W 1920 roku, kiedy Pomorze powróciło do Polski, pomnik został z rynku usunięty. Nie wiadomo, co stało się z tym monumentem.

Co warto zobaczyć w Wejherowie? | Cmentarz Stary

Jeżeli jesteś na wakacjach w Trójmieście, ewentualnie na Półwyspie Helskim a pogoda nie dopisuje wpadnij do Wejherowa. Co możesz u nas zobaczyć? Jedną z atrakcji jest Cmentarz Stary.

Cmentarz Stary - historia

Mieszczący się przy ulicy 3 maja ma historię sięgającą początków XIX wieku. Jak podaje Regina Osowicka - teren na cmentarz odstąpiła Caroline Rogocka. Miała ona wymiar 210x100 stóp. W niedalekiej okolicy znajdowała się jedna z kapliczek wejherowskiej Kalwarii - Pałac Heroda. W "Bedekerze wejherowskm" można przeczytać, że wartość tej działki oszacowano na 30 talarów. Odstąpienie terenu nastąpiło w 1822 roku, natomiast pierwszy pogrzeb miał miejsce w 1823.

 


Kolejne tereny przekazał Johann Borrasch w 1831 roku. Potem miasto systematycznie starało się powiększać teren tego cmentarza rzymskokatolickiego. Zachodnia część cmentarza przeznaczona była dla dzieci i noworodków, czego można się dowiedzieć z regulaminu tego miejsca pochodzącego z 1881 roku. Czytamy w nim, że czas zachowania grobu to 25 lat. Na wieczne zachowanie miejsca do chowania mogły pozwolić sobie osoby, które stać było na zapłacenie 300 marek.

Rozwój i przerwane plany Starego Cmentarza

Dopiero w 1899 roku przed wejściem ustawiono bramę żelazną i "dwie furki zamykane na klucze cynowe" jak podawał jeden z ówczesnych periodyków. Na cmentarzu nie było kostnicy ani kaplicy. Wszystko odbywało się w miejscu obok szpitala św. Jacka. Widząc niewygodę tych działań ksiądz Edmund Roszczynialski powrócił do pomysłu wykorzystania Pałacu Heroda na kaplicę - kostnicę. Uzyskał nawet zgodę ówczesnej Rady Miasta. Plany te przekreśliła II Wojna Światowa.

Kto pochowany jest na Cmentarzu Starym w Wejherowie?

Na tym cmentarzu pochowani są ludzie mocno związani z Wejherowem. Tu znajduje się grób księdza Edmunda Roszczynialskiego zamordowanego w 1939 roku w listopadzie przez Niemców. W tym miejscu pochowano powstańców z Powstania Styczniowego w 1863 roku. To właśnie na tym cmentarzu pochowany jest Edward Łakomy, major Wojska Polskiego a jednocześnie wójt ówczesnej gminy Wejherowo.

Niesamowite nagrobki - ważne świadectwo

Oprócz zmarłych, fascynujące są napisy na stojących jeszcze nagrobkach. Można więc przeczytać, że Bóg nam ciebie na krótki dał/bo sam w niebie aniołka chciał. Są takie sentencje jak: Co mnie spotkało, to was nie minie/ja jestem w domu, a wy w gościnie czy też Zginąłeś nam z oczu lecz nigdy z serca. Do klasyków należą takie napisy, jak Odeszłeś od nas wdal na wieczyste sny. Zostawiłeś w domu żal i serdeczne łzy.

Polegli w obronie Wejherowa

Obecnie Cmentarz Stary, choć jest zabytkiem, niszczeje i dba się jedynie o groby, na które przychodzą krewni i znajomi zmarłych. Na cmentarzu starym znajdują się odnowione kwatery żołnierzy Wojska Polskiego, którzy w 1939 roku odważnie bronili Wejherowa i okolic. Do najciekawszych nagrobków należy pomnik towarzysza Henryka Jerzego Klimaszewskiego. Jak głosi nagrobek - Henryk był synem Cezarego i Zofii oraz I sekretarzem PKR-P.P.S. w Wejherowie. "Padł od kuli zdradzieckiej broniąc spraw Partii w dniu 13 września 1945 roku".


Na Cmentarzu Starym znajduje się również kwatera sióstr miłosierdzia św. Wincentego a'Paulo.