Królestwo. Szczepan Twardoch

Królestwo. Szczepan Twardoch

Szczepan Twardoch nie boi się poruszać tematów trudnych. II Wojna Światowa, Żydzi, Polacy i ich relacje są pokazane w mistrzowski sposób na kartach "Królestwa".

Tym razem bohaterem pierwszoplanowym nie jest już Jakub Szapiro - żydowski bokser i gangster. Walkę o przetrwanie musi wziąć na swoje barki Ryfka - burdelmama i nieszczęśliwie zakochana w złym człowieku kobieta - postać pierwszoplanowa.

Ukrywając się w ruinach Politechniki warszawscy Romeo i Julia próbują przetrwać żywiąc się jednym ziemniakiem i resztkami, jakie Ryfka znajdzie podczas nocnych obchodów stolicy. Jest nocnym zwierzęciem - skutecznym aż do bólu.

Szczepan Twardoch w opozycji do "Królestwa" nie stosuje fantastycznych zabiegów. W opowieści Ryfki, Dawida (syna Jakuba) widać tą niebezpieczną rzeczywistość wojny, okupacji i getta. Głód, śmierć i wszechobecne cierpienie zakrywają Boga, który nie reaguje. W "Królestwie" nie ma pytania, czy Bóg istnieje - są tylko dowody na jego brak.

Nie ma w "Królestwie" dobrych Polaków. Wyrzucają Żydów z ich domów, każą wypier... z Polski i świetnie współpracują z nazistami. Dawida próbują okraść nawet gdy ten prawie zginął uciekając z transportu do Treblinki. Żyd to dla Polaka w "Królestwie" bogacz, którego należy okraść wyrównując te przedwojenne nierówności.

Szczepan Twardoch generalizuje i pewnie czyni to tylko i wyłącznie na potrzeby "Królestwa". Wiadomo, że Polacy w czasie wojny w większości przypadków pomagali nie tylko Żydom uniknąć zagłady. Inną sprawą są odwieczne konflikty, w których Żyd musi być lepszy od Polaka we wszystkim bo jak mówi Jakub Szapiro "każda nasza porażka jest natychmiast klęską".

Literacko jedna z lepszych książek, jakie miałem okazję czytać.

Król. Szczepan Twardoch

Król. Szczepan Twardoch

Czy "Król" Szczepana Twardocha to opowieść mająca wiele wspólnego z historią Polski? A może tylko pomysł autora, który umie tworzyć losy bohaterów wciągane przez czytelnika jak dobra kokaina? 

Dla mnie "Król" jest powieścią, w której Szczepan Twardoch pokazuje, na czym zawód pisarza polega. Nie musi bowiem autor trzymać się historii dokładnie, bo inaczej "Król" byłby nudną opowieścią bez zaskakującego finału. A tak jest bardzo gorąco!

Żydowski bokser Jakub Szapiro wraz z żydowską mafią "terroryzują" Warszawę biorąc z życia i warszawskich ulic ile się da. Wraz ze swoim szefem - Kapicą - ściągają haracze, handlują narkotykami i rozbijają się kolejnymi samochodami wartymi więcej niż zarabiają ówcześni politycy, artyści i biznesmeni razem wzięci. Po udanej robocie odwiedzają popularny dom publiczny u Ryfki Kij prowadząc jednocześnie poważne rozmowy o antysemityzmie, polskiej polityce i historii. W domach zaś starają się być poprawnymi mężami i ojcami, którzy nie wyróżniają się niczym szczególnym.

Opowiada nam te historie Mosze Inbar - narrator - z perspektywy starszego już człowieka mieszkającego w Tel Awiwie. To jego ojca Jakub Szapiro zabił za długi i to jego właśnie wziął na wychowanie do swojego świata. Relacja wydaje się więc bardzo prawdziwa choć narrator co rusz miota się i zatrzymuje mierząc się z myślami dotyczącymi prawdziwości całej opowieści.

Szczepan Twardoch pokazuje lata 30 XX wieku w stylu, który wielu historyków uważa za przekoloryzowany czy mówiąc wprost - kłamliwy. A przecież - tak jak pisałem na początku - nie o prawdę w "Królu" chodzi a o dobrą opowieść o Warszawie. Mówiącą wieloma językami, spotykającą się na różnych płaszczyznach i będącą miastem dla każdego stolica robi na czytelniku piorunujące wrażenie.

Mówią prawdziwi patrioci, że Twardoch przypodobał się środowiskom, które - podobnie do narodowców - mają jeden, słuszny pomysł na historię czyli Polacy to ci źli, bo prześladowali i mordowali Żydów. Jaka jest naprawdę?

Twardoch świetnie kreuje atmosferę, w której relacje polsko-żydowskie napięte są niczym struna. Strona polska jest w "Królu" zła i krzywdząca - żydowska zaś - pomimo uprawianej gangsterki - wydaje się być pokrzywdzona z racji swoich korzeni. Jestem przekonany, że Szczepan Twardoch tworząc taką opowieść namawia czytelnika do poszukiwań i wzbudza chęć poznania prawdy o tamtych czasach. Dyskusja zaś nie mus sprowadzać się do tego, po której stronie jest autor "Króla" i czy za takie pisanie dostanie kolejną nagrodę.

Książka dobra jak wspomniana przeze mnie na początku kokaina. Tej zresztą używają bohaterowie więcej niż u Jakuba Żulczyka w "Ślepnąc od świateł". Jestem przekonany, że to dobry materiał na ekranizację wraz z "Królestwem" - kontynuacją omawianej powyżej książki.