Pokazywanie postów oznaczonych etykietą literatura. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą literatura. Pokaż wszystkie posty

poniedziałek, 24 czerwca 2024

Zmierzch wampirów - czy aby na pewno?

Wydawałoby się, że temat wampirów w literaturze został już wyczerpany. Że po fali popularności "Zmierzchu" Stephenie Meyer i niezliczonych naśladowców, czytelnicza fascynacja krwiopijcami powinna przeminąć. Nic bardziej mylnego! Okazuje się, że wampiry wciąż mają się całkiem nieźle, a ich literackie inkarnacje nadal potrafią przykuć uwagę czytelników.

Skąd ta niegasnąca popularność? Może dlatego, że wampiry są idealnym zwierciadłem ludzkich lęków i pragnień. Nieśmiertelność, nadludzka siła, wieczna młodość - to wszystko kusi i fascynuje. Jednocześnie cena, jaką płacą za te dary, budzi grozę i współczucie. To idealna mieszanka, która od lat napędza wyobraźnię pisarzy i czytelników.

Warto zauważyć, jak ewoluował obraz wampira w literaturze. Od przerażającego potwora z "Draculi" Brama Stokera, przez romantycznego outsidera z powieści Anne Rice, aż po błyszczących w słońcu nastolatków ze "Zmierzchu". Każda epoka dodawała coś od siebie, tworząc fascynującą mozaikę wampirycznych archetypów.

Współcześni autorzy coraz częściej eksperymentują z konwencją. Wampiry pojawiają się w powieściach historycznych, jak choćby w "Wywiadzie z wampirem" Anne Rice. Stają się bohaterami urban fantasy, jak w serii "Nocna Straż" Siergieja Łukjanienki. Występują w dystopijnych wizjach przyszłości, czego przykładem jest "Przejście" Justina Cronina.

Co ciekawe, wampiry coraz częściej stają się nie tyle obiektami strachu, co postaciami, z którymi czytelnik może się utożsamiać. Ich wewnętrzne konflikty, dylematy moralne, próby odnalezienia się w świecie ludzi - to wszystko sprawia, że stają się bohaterami wielowymiarowymi i fascynującymi.

Nie można też pominąć faktu, że literatura wampiryczna często służy jako metafora dla innych, bardziej przyziemnych tematów. Uzależnienia, wykluczenie społeczne, poszukiwanie tożsamości - wszystko to można znaleźć między wierszami opowieści o krwiopijcach.

Czy to oznacza, że temat wampirów nigdy się nie wyczerpie? Trudno powiedzieć. Na pewno jednak jeszcze długo będzie inspirował kolejne pokolenia pisarzy. Bo choć moda na wampiry przychodzi i odchodzi, fascynacja nieśmiertelnymi istotami wydaje się być... nieśmiertelna.

Warto też zauważyć, że wampiry coraz częściej pojawiają się w literaturze spoza tradycyjnego gatunku horroru czy fantasy. Znajdziemy je w powieściach obyczajowych, kryminałach, a nawet w literaturze dziecięcej. To dowód na to, jak elastyczny i uniwersalny jest to motyw.

Więc następnym razem, gdy usłyszycie, że wampiry to już przeżytek, pomyślcie dwa razy. Bo kto wie - może właśnie w tej chwili rodzi się nowa, fascynująca interpretacja tego odwiecznego mitu. A wy, drodzy czytelnicy, czy macie swoją ulubioną książkę o wampirach?

sobota, 30 września 2023

Dlaczego warto czytać?

Czytanie książek jest jednym z najbardziej tradycyjnych i cenionych sposobów spędzania czasu, które przetrwało przez wieki i nie traci na popularności. 

niedziela, 12 czerwca 2022

Star Wars Darth Vader | Prosto w ogień | Recenzja

Gwiezdne wojny to opowieść, która sławą dorównuje największym, religijnym dziełom. W ciągu ostatnich 40 lat opowieść doczekała się kilku filmów, a każdy nowy film dodaje do uniwersum więcej szczegółów i zawiłych historii. Teraz możecie przeczytać komiks Star Wars. Darth Vader. Prosto w Ogień.

niedziela, 20 listopada 2016

Miasta w literaturze - TOP 6

Miasto w literaturze - dla romantyków rzecz niewarta zachodu, dla pozytywistów coś piękniejszego niż Bóg. Przed Państwem najważniejsze według mnie miasta, na które natkniecie się w książkach.

1. Betlejem - miasto znane przede wszystkim z narodzin Jezusa oraz mylone jako adres św. Mikołaja. We wspomnianym mieście, w którym "nie było miejsca w gospodzie" nastąpiła śmierć Racheli. Jeśli mowa o miejscach z biblią kojarzonych - nie sposób nie wspomnieć o Jerycho oraz Jerozolimie.

2. Sodoma i Gomora - nie jedno a dwa miasta, które znajdowały się nad Morzem Martwym. Bóg zniszczył miasto za grzechy mieszkańców, dlatego dzisiaj nie tylko o Polsce wielu mówi Sodoma i Gomora.

3. Troja - nie Ateny, nie Teby a właśnie Troja jest najbardziej literackim miastem. Wystarczyła dziesięcioletnia wojna, w której zdarzyło się więcej niż w "Legionie samobójców"

4. Rzym - dzięki Sienkiewiczowi Nerona pamiętają najlepiej Polacy ("Quo vadis"). Słusznie też w głowie telepie mi się jego wygląd - podobny do Michała Bajora.

5. Warszawa - wspominając o Sienkiewiczu trzeba od razu odnotować "Lalkę" Prusa. Powieść piękna, wciągająca i aktualna do dzisiaj stała się ciekawym motywem w narracji o reprywatyzacji w Warszawie. Mówiąc jednak poważnie - nasza stolica literaturą stoi. Białoszewski i jego "Pamiętnik z powstania warszawskiego"; Moczarski i jego "Rozmowy z katem" czy wiersze Miłosza to tylko niektóre z pięknych obrazów miasta z Syrenką.

6. Paryż - złośliwe języki mówią, że miasto miłości jest już od dawna główną stolicą Islamu w Europie. Balzac w "Ojcu Goriot" myślał chyba inaczej. Podobnie wspomniany Prus.

niedziela, 11 sierpnia 2013

Edgar Allan Poe - cztery najlepsze opowiadania

Edgar Allan Poe umiał straszyć człowieka w czasach, kiedy jeszcze nauka nie udowodniła spraw "prawie wszystkich" (patrz: Caillios). 

Opowiadania autora Zagłady domu Usherów do dzisiaj cieszą się dużym powodzeniem wśród czytelników. Delikatnie i z czasem coraz mocniej autor zaskakuje poziomem grozy i okropności romantycznej.

Moje ulubione opowiadania Poe'ego to:

1. Czarny kot - opowieść o kocie, która sprawia, że kota lepiej nie mieć. Siedem żyć to pikuś w porównaniu z tym, co dzieje się w opowiadaniu. Nie dość, że nie można go zabić, to jeszcze on wskazuje zbrodnię niemal doskonałą.
2. Żaboskoczek - podobny do Carrie Kinga osobnik mści się na wszystkich tych, którzy wyśmiewali jego wady. A nie wiedzieli o zaletach.
3. Maska czerwonej śmierci - okazuje się, że przed śmiercią nie da się ukryć nawet w dobrze zaryglowanym zamku.
4. Upadek domu Usherów - szaleństwo w najczystszej postaci.

sobota, 1 czerwca 2013

Mitologiczne oczywistości



Krótki przegląd mądrości starożytności, które do dzisiaj masowo pojawiają się w literaturze i sztuce.

  1. Na początku był chaos
  2. Pierwszymi bóstwami, które pojawiły się w przestrzeni były Gaja i Uranos. Gaja to ziemia, zaś Uranos stanowił niebo.
  3. To ta para dała początek bogom, boginiom i innym stworzeniom, o których coraz mniej uczy szkoła.
  4. Potomkowie Uranosa i Gai walczyli ze sobą o władzę nad światem.
  5. Zeus rządził niebem i ziemią, Posejdon morzem a Hades sprawował pieczę nad krainą zmarłych.
  6. Bogowie byli nieśmiertelni. Chroniła ich przed tym ambrozja.
  7. Ludzie w starożytności powstali: z ziemi; z gór i lasów; od bogów (Prometeusz lepiący człowieka z gliny pomieszanej ze łzami).
  8. Sposób stworzenia człowieka niejako spowodował, iż los jego był ciężki i niewesoły. Praca w pocie czoła to mała część wysiłku ówczesnych. W przeciwieństwie do bogów, których żywota możemy pozazdrościć i my.
  9. Dusza, która chciała uzyskać spokój wieczny musiała przepłynąć przez rzekę boleści, lamentu i zapomnienia oraz Styks. O groźnym psie nie wspominam.
  10. Jedyny żywy człowiek, który odwiedził to miejsce był Orfeusz.

niedziela, 28 kwietnia 2013

5 najważniejszych książek Literatury Polskiej XX wieku. Część pierwsza

Tyrmand, Reymont czy może Mrożek? Która książka z działu Literatura Polska XX wieku jest dla mnie ważna?

Oto zestawienie, które subiektywnie pokazuje dzieła wpływające na dalsze pisarstwo "formy polskiej" jak pisał Jarzębski Jerzy.

1.  Zazdrość i medycyna -Choromański w ciekawej formie przedstawia trójkąt, w którym zjawiska meteorologiczne grają główną rolę. One współodczuwają to, co dzieje się w Zakopanem. Miłość, nienawiść, zazdrość w wykonaniu mężczyzny nie była chyba nigdy tak dobrze opisana na kartach literatury.
2. Ferdydurke - problem formy, dorastania i przeróżnych granic Gombrowicz opracował tak dobrze, iż do dzisiaj nikt lepiej się tym nie zajął. I jeszcze ta gra z czytelnikiem, który jest tylko (a może i aż) pionkiem.
3. Chłopi - monumentalne dzieło Reymonta to kawał dobrej roboty w każdym calu. Nie ma co narzekać na opisy - tego nie da się napisać ot tak.
4. Czarny potok - Buczkowski pokazuje zagładę Żydów ale i całego konceptu, który do czasu wojny trzymał świat w ryzach. Autor stara się także pokazać nową ideę człowieka.
5. Dolina Issy - gdyby gimnazjaliści wpadali na ten utwór mogli by o inicjacjach przeróżnego rodzaju dowiedzieć się zdecydowanie więcej niż w innych źródłach.

piątek, 19 kwietnia 2013

25 książek o podróżowaniu

Przemieszczanie się z miejsca na miejsce, odjazdy i powroty są dla niektórych sensem życia. Jedni pielgrzymują, inni kierują się w głąb siebie. 

Majówka to czas podróży. Może warto więc poczytać o tej tematyce w klasyce?

1. W Biblii - Nowym testamencie Jezus rozpoczyna wędrówkę, która trwa aż do jego śmierci. Nauczanie jego polega na podróżowaniu od miasta do miasta celem głoszenia Nowej Ewangelii.
2. Jego misję kontynuują Apostołowie, którzy głoszą zmartwychwstanie Chrystusa i jego powtórne przyjście.
3. W Mitologii warto zatrzymać się przy dwóch mitach. O Demeter, która podróżuje w poszukiwaniu Persefony oraz o Orfeuszu usychającym z powodu śmierci Eurydyki. 
4. "Odyseja" Homera  to przede wszystkim dzieło o tułaczce, która choć pozornie bezcelowa w finale staje się ważnym doświadczeniem dla bohaterów i czytelników.
5. Legendy o św. Franciszku pokazują nam podróż - pielgrzymowanie celem rozwoju dzieła bożego oraz czynieniu tego, co Franciszkowi nakazał Najwyższy,
6. Takimi samymi pobudkami kieruje się św. Aleksy z Legendy o św. Aleksym. Zostawia wszystko, opuszcza rodzinny dom i wyrusza w podróż, której głównym celem jest Bóg i realizowanie Jego słów. Miłosierdzie bowiem to przede wszystkim czyn.
7. "Boska komedia" Alighieriego  to opowieść o wędrówkach po wszystkich kręgach piekła. Piękna, sugestywna i do dzisiaj robiąca wrażenie na każdym czytelniku.
8. "Do gór i lasów" oraz "Do snu" Jana Kochanowskiego to utwory, które w piękny i kunsztowny sposób składają hołd różnym rozumieniom słowa podróż.
9. "Jerozolima wyzwolona" Tasso pokazuje wyprawy krzyżowe, które dla wielu były przede wszystkim podróżą. Wyzwalanie Jerozolimy następowało przy okazji.
10. "Don Kichote" to wędrówka trzykrotna przez Hiszpanię błędnego rycerza, który nie tylko walczył z wiatrakami.
11. "Podróże Guliwera" - Lemuel Guliwer, którego paru aktorów zagrało nie starzeje się. Po katastrofie statku odbywa taką podróż, że ho ho ho jak mówi Komorowski. Prezydent.
12. "Kubuś Fatalista i jego pan" - opowieść podobna do Don Kichota lecz tu bardziej siedzimy w niewiedzy o początku oraz celu podróży bohaterów.
13. "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki" - uwielbiam Oświecenie i jego "oświecone" druki. Jak masz długi - uciekasz z Europy. Jak masz pieniądze - jedziesz wydać je do Paryża.
14. "Rękopis znaleziony w Saragossie" - ilość tajemniczości u Potockiego na metr kwadratowy jest tak duża, że o podróży pisać nie sposób. Czytajcie a znajdziecie!
15. "Faust" - opowieść dla Ramonki ponieważ główny bohater Goethego wędruje na wielu płaszczyznach. Czas, przestrzeń, wyobraźnia i rzeczywistość - to wszystko miesza się jak w dobrym koktajlu.
16. "Dziady cz. II" - dla tych, którzy sądzą, że piekła nie ma. Ma sens ten twór Mickiewicza i jakby na romantyzm nie patrzeć - najbardziej przewidujące pisarstwo w historii.
17. "Irydion" - książka, która z pewnością nie wróci do powszechnego szkolnictwa, a szkoda. Irydion, który idzie w imię Chrystusa to lepsze niż Godot.
18. "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego" - znów kłania się Mickiewicz.
19. "W osiemdziesiąt dni dookoła świata" - Mister Fogg i reszta ekipy chcą dokonać rzeczy niemożliwej w ówczesnych czasach. To się nazywa podróż.
20. "Wehikuł czasu" - podróże w czasie to jest to. Wells także się nie starzeje.
21. "W pustyni i w puszczy" - Staś i Nel odbywają podróż (nie ze swojej woli)
22. "W poszukiwani straconego czasu" - magdalenka i podróż do czasów młodości. Dla miłośników słodyczy i nie tylko.
23. "Przedwiośnie" - Z Baku do Polski. Nieznanej, obcej ale ponoć idealnej.
24. "Mały książę" - opuścił swoją planetę, by poznawać wszechświat. Marzyciel, którym warto być.
25. "Malowany ptak" - chłopak żydowskiego pochodzenia błąka się po powojennej Polsce.

poniedziałek, 15 kwietnia 2013

Bilety wizytowe pisarzy

Bilety wizytowe to wsród pisarzy moda panująca w XX wieku. 

Zwane inaczej wizytówkami stanowiły (i stanowią) ważny element w życiu osób, które chcą rozwijać swoje kontakty. Niekiedy wyglądają one tak, jak te - innym razem to nie treść się liczy. Tak jest w przypadku wizytówek polskich pisarzy, którzy posługiwali się w swoich wizytówkach pseudonimami.

Oto niektóre z nich:

Gabryella - Narcyza Żmichowska
Deotyma -Jadwiga Łuszczewska
Miriam - Zenon Przesmycki
Witkacy - Stanisław Ignacy Witkiewicz
Litwos - Henryk Sienkiewicz
Józef Maskoff  - Gabriela Zapolska
Bolesław Prus - Aleksander Głowacki
Władysław Syrokomla - Ludwik Kondratowicz
Andrzej Strug - Tadeusz Gałecki
Teodor Tomasz Jeż - Zygmunt Miłkowski
Bohdan Bolesławita - Józef Ignacy Kraszewski
Władysław Orkan - Franciszek Smreczyński
El...Y - Adam Asnyk
Józef Katerla - Stefan Żeromski
Jan Sawa - Maria Konopnicka
Jan Stożek - Adam Asnyk
Maurycy Zych - Stefan Żeromski


O książkach czytaj również w tym miejscu.

sobota, 13 kwietnia 2013

5 najważniejszych polskich książek w historii

Książki, które wyróżniają się w polskiej kulturze przełomu wieków? Okazuje się, że obecnie nie znamy ich tytułów oraz zawartości - a szkoda. J. S. Kopczewski zebrał niektóre w swojej publikacji.