Co może pojawić się na maturze z języka polskiego w 2025 roku? Przewidywania i przygotowania

Matura z języka polskiego to jedno z najważniejszych wyzwań stojących przed tegorocznymi absolwentami szkół średnich. Jako doświadczony nauczyciel i egzaminator, chciałbym podzielić się moimi przewidywaniami dotyczącymi tego, co może pojawić się na egzaminie maturalnym z języka polskiego w 2025 roku.

Formuła egzaminu

Przede wszystkim warto przypomnieć, że matura z języka polskiego w 2025 roku będzie przeprowadzana zgodnie z wymaganiami określonymi w 2023 roku. Oznacza to, że egzamin będzie składał się z:

• części pisemnej na poziomie podstawowym (180 minut)
• części pisemnej na poziomie rozszerzonym (dla chętnych, 210 minut)
• części ustnej (około 30 minut)

Część pisemna - poziom podstawowy

W części testowej spodziewam się pytań sprawdzających znajomość lektur obowiązkowych, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które rzadziej pojawiały się w ostatnich latach. Warto zwrócić uwagę na:

1. "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego - powieść ta nie była głównym tematem wypracowań w ostatnich dwóch latach, więc istnieje duże prawdopodobieństwo, że CKE zdecyduje się na nią w 2025 roku.
2. Literaturę wojenną i okupacyjną - "Inny świat" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego czy wybrane opowiadania z "Medalionów" Zofii Nałkowskiej to pozycje, które mogą zostać wyeksponowane.
3. Romantyzm - w kontekście 200. rocznicy publikacji "Konrada Wallenroda" Adama Mickiewicza, która przypada na 2025 rok, można spodziewać się pytań dotyczących twórczości wieszcza.

Jeśli chodzi o wypracowanie, tematy mogą dotyczyć:

• Konfliktu pokoleń (motyw obecny w wielu lekturach obowiązkowych)
• Dojrzewania i inicjacji (np. w oparciu o "Przedwiośnie" czy "Pana Tadeusza")
• Patriotyzmu i jego różnych odsłon (szczególnie w kontekście literatury romantycznej)

Część pisemna - poziom rozszerzony

Na poziomie rozszerzonym spodziewam się zadań wymagających analizy porównawczej tekstów literackich lub literackich i nieliterackich. Motywy, które mogą się pojawić:

1. Literatura a wartości - jak dzieła literackie kształtują nasz system wartości i wpływają na postrzeganie świata.
2. Jednostka wobec systemu - bunt, konformizm, konsekwencje wyborów (można tu wykorzystać m.in. "Zbrodnię i karę", "Lalkę" czy "Lot nad kukułczym gniazdem").
3. Literackie obrazy transformacji społecznych - szczególnie w kontekście literatury XIX i XX wieku.

Część ustna

W części ustnej kluczowe będą umiejętności interpretacyjne i argumentacyjne. Wśród zagadnień, które mogą się pojawić, warto wymienić:

1. Motywy biblijne i antyczne w literaturze polskiej
2. Wizje idealnego społeczeństwa w literaturze
3. Różne oblicza miłości
4. Człowiek w sytuacjach granicznych

Jak się przygotować?

1. Systematyczne powtórki lektur - szczególnie skupiając się na tych, które rzadziej pojawiały się w ostatnich latach.
2. Ćwiczenie umiejętności pisania - pamiętajmy, że liczy się nie tylko znajomość treści, ale także umiejętność formułowania spójnej wypowiedzi argumentacyjnej.
3. Analiza arkuszy z poprzednich lat - pozwoli ona zrozumieć logikę układania zadań przez CKE i przygotować się do podobnych typów zadań.
4. Czytanie tekstów krytycznoliterackich - szczególnie przydatne dla osób zdających poziom rozszerzony.

Pamiętajmy, że klucz do sukcesu na maturze z języka polskiego to nie tylko znajomość lektur, ale przede wszystkim umiejętność ich interpretacji i wykorzystania do budowania własnych wypowiedzi. Dobra znajomość kontekstów historycznych, filozoficznych i kulturowych może znacząco podnieść wartość wypracowania i odpowiedzi ustnej.

Życzę wszystkim maturzystom powodzenia w przygotowaniach!